- BELGELENDIRME
- FINANS
- GIDA
- TURIZM
- TEKSTİL
- KOZMETİK
Etkinlik Takvimi
- FUAR
- KONFERANS
SıkçaSorulanSorular
1.Akreditasyon nedir?
Bir uygunluk değerlendirme kuruluşunun belirli uygunluk değerlendirme görevlerini yerine getirme yetkinliğinin üçüncü kişilerce resmi olarak onaylanmasıdır.
2. Helal Akreditasyon Nedir?
Helal akreditasyon, helal uygunluk değerlendirme alanında faaliyet gösteren, diğer bir ifade ile helal belgesi veren kuruluşların ulusal ve uluslararası kabul görmüş standartlara göre değerlendirilmesi, yeterliliklerinin onaylanması, düzenli aralıklarla denetlenmesi ve izlenmesidir.
3. Uygunluk Değerlendirme Nedir? Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu Nedir?
Uygunluk değerlendirme, bir ürünün veya hizmetin konuyla ilgili teknik düzenlemelere veya standartlara uygunluğunun yeterli ve yetkili kılınmış bir kurum veya kuruluş tarafından değerlendirilmesi ve uygun bulunan bu ürün ve hizmetler için bir uygunluk belgesinin düzenlenmesidir. ISO 17011’e göre, uygunluk değerlendirme kuruluşu “Uygunluk değerlendirme hizmetlerini yapan ve akreditasyonun konusu olabilen kuruluştur.”Uygunluk değerlendirme kuruluşu, kalibrasyon, deney, belgelendirme, muayene, doğrulama, referans malzeme üretimi ve yeterlilik deneyi sağlama da dahil olmak üzere uygunluk değerlendirme faaliyeti gerçekleştiren kuruluştur.
4. Helal Akreditasyon Kurumu’nun (HAK) görev ve yetkileri nelerdir?
703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 7060 sayılı Kanun ve 4 Numaralı “Bakanlıklara Bağlı, ilgili, ilişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” hükümleri ile kurulmuş olan HAK, kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip özel bütçeli bir kuruluş olup ülkemizde helal akreditasyon hizmeti sunma yetkisini haiz tek kurumdur. HAK’ın temel görev ve yetkileri şunlardır:- Ülkemizde ve yurt dışında yerleşik helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarına helal akreditasyon hizmeti sunmak, helal akreditasyon ile ilgili kıstas ve tedbirleri belirlemek ve bunları uygulamak.- Faaliyet alanı kapsamında, uluslararası ve bölgesel akreditasyon birlikleri ve örgütleri nezdinde Türkiye’yi temsil etmek, bunlara üye olmak, yönetimlerinde görev almak veya bu kuruluşların merkezi olarak hizmet vermek, ikili veya çok taraflı karşılıklı tanıma anlaşmalarını imzalamak, - Akreditasyon kuruluşları ve akreditasyon kuruluşu bulunmayan ülkelerdeki helal akreditasyon ile ilgili kurum ve kuruluşlarla ilişkiler kurmak, işbirliğinde bulunmak.- Helal akreditasyon konusunda her türlü bilimsel ve teknik incelemeleri gerçekleştirmek, helal akreditasyonun önemini artırıcı faaliyetler yapmak, bu kapsamda eğitim vermek, araştırma ve yayın yapmak veya yaptırmak,- Ulusal ve uluslararası kongre, seminer ve benzeri toplantılar düzenlemek.
5. Türkiye’de başka hangi kurumlar helal akreditasyon yapabilir?
17 Ocak 2019 tarihli ve 7161 sayılı Kanunla değişik 7060 sayılı Kanun uyarınca HAK, Türkiye’de helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarını akredite etmek üzere yetkili tek kurum olup başka hiçbir tüzel ya da gerçek kişi HAK’ın görev alanına giren hususlarda faaliyette bulunamaz, helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarını akredite edemez, helal akreditasyonla ilgili doğrudan veya dolaylı olarak hizmet sunumuna yönelik beyanda bulunamaz.
6. Helal Akreditasyon Kurumu neyin helal neyin haram olduğuna karar verecek mi?
Hayır, HAK bir fetva makamı değildir ve helal belgesini de bizatihi kendisi düzenlemeyecektir. HAK; belirlenmiş standartlar uyarınca helal belgesi düzenleyen helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarını akredite ederek, bir başka ifade ile gerekli izinleri verip onları denetleyerek, dünyada bilinirliği ve güvenilirliği olan ve tüketiciler nezdinde de farkındalığı yüksek bir yapı kurma iddiasındadır.
7. Helal belgesi olmayan ürünler ya da hizmetler haram mıdır?
Helal; İslam fıkhına göre, yasaklanmamış - izin verilen ve kurallara uygun olan anlamını taşımaktadır. Bu tanım, gıda ve diğer ürünlerin sağlık ve temizlik konusundaki kriterlere uygunluğunu da içermektedir. Bu itibarla; HAK tarafından akredite edilecek helal belgelendirme kuruluşlarınca yapılacak belgelendirme, uluslararası alanda kabul gören gıda güvenilirliği, hijyen ve sağlık ile ilgili standartların gerekliliklerini de kapsamaktadır. Ancak, buradan helal belgesi olmayan ürünün haram olacağı sonucu çıkartılmamalıdır. Helal belgelendirmenin faydaları; tüketiciye güven, üreticiye ise rekabet, kalite ve dış ticarette pazara giriş kolaylığı sağlamasıdır.
8. HAK helal belgesi düzenleyecek mi?
Hayır! HAK’ın kuruluş amaçları arasında ülkemizde ve yurt dışında yerleşik helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarına helal akreditasyon hizmeti sunmak, helal akreditasyon ile ilgili kıstas ve tedbirleri belirlemek ve bunları uygulamak yer almaktadır. Bu çerçevede, helal belgelendirme faaliyeti HAK’ın görev ve yetki alanında yer almamaktadır.
9. HAK hangi standartlara istinaden akreditasyon hizmeti sunacaktır?
HAK, helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarının ulusal veya uluslararası standartlara göre faaliyette bulunmalarını akredite edecektir. Akreditasyon hizmetleri, Türkiye’nin kuruluşundan bu yana üyesi olduğu İslam İşbirliği Teşkilatı’na (OIC) bağlı olarak çalışan İslam Ülkeleri Standardizasyon ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) tarafından hazırlanan OIC/SMIIC standartları çerçevesinde yapılacaktır.
10. OIC/SMIIC standartlarının tercih edebilme sebebi nedir?
SMIIC; gıdadan ilaca, hizmet sektöründen finansa kadar pek çok alanda helal uygunluk standartlarını yayımlamış veya yayımlamak için hazırlık çalışmalarına devam etmektedir. Söz konusu standartlar, İslam İşbirliği Teşkilatına üye ülkelerin temsilcilerinden oluşan alt komisyonlarda hazırlanmaktadır. Standartların hazırlık çalışmalarının yürütüldüğü ve Teknik Komite olarak adlandırılan birimlerin tüm SMIIC üyesi ülkelerin katılımına açık olması sebebiyle tüm Müslümanların hassasiyetlerine cevap verebilecek nitelikte standartlar ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte SMIIC; dünya arenasında herkes tarafından kabul gören ISO standartlarını da göz önünde bulundurmaktadır ve helal belgelendirme alanında hazırladığı standartlarda da bunların benimsenmesi ve uygulanmasını teminen çoğu zaman ISO standartlarına atıflar yapmıştır.
11. HAK hangi alanlarda akreditasyon hizmeti verecektir?
HAK, şu an için sadece OIC/SMIIC’te standardı olan ve uygulanabilirliği mevcut alanlarda akreditasyon hizmeti vermektedir. Söz konusu standartlar arasında helal gıda ve helal kozmetik ön planda yer almaktadır. Bununla birlikte, ilerleyen zamanlarda farklı alanlarda helal standartlarının yayımlanması ile ilgili alanda belgelendirme yapan kuruluşlar da akredite olmak için HAK'a başvuruda bulunabileceklerdir.
12. HAK’ın denetçi havuzu nasıl oluşturulacak? Denetçi havuzunda kimler yer alabilir?
Akreditasyon denetimleri için yetkin bir denetçi/uzman havuzu oluşturulmuştur. Havuzun genişletilmesi çalışmaları devam etmektedir. HAK’ın akreditasyon denetimlerinde görev alacak olan kişiler, hem OIC/SMIIC standartlarında belirlenmiş asgari şartları, hem de HAK’ın kalite politikası şartlarını karşılayacak nitelikte olmalıdır. Denetçi havuzunda yer alabilecek kişilerin temel olarak HAK’ın esas aldığı OIC/SMIIC standartları ile beraber ISO/IEC 17021-1, ISO/TS 22003 ve ISO/IEC 17065 standartlarının en güncel versiyonları hakkında bilgi sahibi olması ve bunları yorumlama kabiliyetine haiz olması gerekmektedir. Bununla birlikte HAK’ın ‘denetçi’ ve ‘uzman’ havuzunda yer alma başvurusunda bulunacak şahısların hangi kişisel ve teknik niteliklere sahip olmaları gerektiği ilgili uygulama dokümanlarında belirtilmektedir. Başvuracak şahısların bu dokümanlarda belirtilen şartları sağlamaları gerekmektedir. Bahse konu havuzda, kamu personeli kimliğine sahip şahıslar da yer alabilecektir.
13. Helal Belgelendirme yapan tüm Kuruluşlar HAK tarafından denetlenebilecek mi?
Hayır! HAK yalnızca akredite ettiği kuruluşların belgelendirme yetkinliğini denetleme yetkisine sahiptir. HAK tarafından akredite edilmeyen kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen helal belgelendirme faaliyetlerinin denetlenmesi HAK’ın görev ve yetki alanı dâhilinde değildir.
14. Helal Belgeli ürün ve hizmet pazarının büyüklüğü ne kadardır?
Dünyadaki 1,8 milyar Müslüman nüfusun tüketim alışkanlıklarına helal belgelendirmesi özelinde bakıldığında gıda, tekstil, eczacılık ürünleri, kozmetik gibi ürünler ile turizm ve seyahat gibi hizmet sektörlerinin yer aldığı helal ürün ve hizmetler için 2018 yılında yapılan harcamaların yıllık %5,2 büyüme kaydederek 2,2 trilyon ABD dolarına ulaştığı görülürken, İslami finans ise %6,2 oranında büyüyerek 2,5 trilyon ABD dolar işlem hacmine ulaşmıştır. Diğer bir ifade ile mal ve hizmet piyasasına finans alanında yapılan harcamalar da eklendiğinde toplam 4,7 trilyon ABD doları büyüklüğünde bir piyasadan söz etmek mümkündür. (Kaynak: Thomson Reuters-İslami Ekonomi Raporu 2019/2020)
15. Helal belgelendirmesi yapacak kuruluşlar için başvuru süreci nasıl olacak?
Helal belgelendirme faaliyeti yürütecek uygunluk değerlendirme kuruluşları için 16 Ekim 2019 tarihli ve 30920 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Helal Uygunluk Değerlendirme Kuruluşlarının Akreditasyonu Hakkında Yönetmelik ile belirlenen kural ve prosedürler akreditasyona esas olacaktır. Bunun yanı sıra başvuru kılavuzları ve temel rehberler hazırlanmıştır. Bu dokümanların tamamına internet sitemiz (www.hak.gov.tr) üzerinden erişim sağlanabilmektedir.
16. HAK’a yapılan akreditasyon başvurusunun genel itibariyle hangi süreçlere tabi olması öngörülüyor?
Genel itibariyle, HAK’a akreditasyon başvurusunda bulunan bir kuruluş belge/bilgi doğrulaması ve uygunluk denetimi gibi süreçlere tabi olacaktır. Akreditasyon sertifikası almaya hak kazanan Helal Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu da düzenli olarak gözetim denetimlerine tabi olacaktır. Bütün akreditasyon süreçleri HAK kalite yönetim sistemi çerçevesinde şeffaf olacaktır. Başvuru ve değerlendirme süreçleri en yetkin dijital araçlar ile sürdürülebilir bir kalite yönetim sistemi anlayışı çerçevesinde sürdürülecektir. Bu bağlamda, HAK Yönetim Kurulu üyeleri ve HAK personelince objektiflik, tarafsızlık ve gizlilik esaslarına da azami önem gösterilecektir.
17. Helal belgesi sahibi olmanın dış ticarette faydası nelerdir?
HAK, helal belgelendirmenin Müslüman dünyasının ihtiyaçlarına cevap verecek bir yetkinliğe ulaşması gerektiğini savunmaktadır. Bu alandaki parçalı yapının aşılması bakımından, helal standartları ve belgelendirmesi konusunda ortak bir yaklaşım sergilenmesi ve uygulamada harmonizasyonun sağlanması gereklilik arz etmektedir. Bu harmonizasyon sağlandığı takdirde ticarette helal belgelendirme, bir teknik engel olarak değil ürün ve hizmetlerin kalite imajına olumlu bir katkı unsuru olarak ön plana çıkacaktır. Bu şekilde, helal belgeli ürünlerin dış ticareti sadece Müslüman ülkeler arasında değil, üçüncü ülkelere yönelik olarak da artış göstermesi beklenmektedir.
