- BELGELENDIRME
- FINANS
- GIDA
- TURIZM
- TEKSTİL
- KOZMETİK
Etkinlik Takvimi
- FUAR
- KONFERANS
Duyurular
- 24 Ocak 2023 Salı
Helal Akreditasyon Kurumu Faaliyet Bülteni Yayımlandı
- 12 Ocak 2023 Perşembe
Helal Akreditasyon Uzman Yardımcısı Sözlü Sınava Katılmaya Hak Kazanan Adaylara İlişkin Duyuru-2023
- 04 Ocak 2023 Çarşamba
Helal Turizm Standardı Eğitimi (18-19 Ocak 2023)
- 16 Kasım 2022 Çarşamba
UlusalStajProgramı kapsamında 2023 yılı başvuruları başladı! Tüm staj imkânlarımızla biz de #SeninİçinSeferbiriz! @tccbiko @ulusalstajprg Son Başvuru Tarihi: 18 Ocak 2023
- 16 Şubat 2022 Çarşamba
HAK, helal uygunluk deneyi yapan laboratuvarları da akredite etmeye başladı
- 10 Kasım 2020 Salı
HAK ile Lokman Hekim Üniversitesi arasında iş birliği protokolü imzalandı
- 14 Eylül 2020 Pazartesi
HAK Akreditasyonuna KOSGEB’ten Büyük Destek
SıkçaSorulanSorular
1. Akreditasyon ve Helal Akreditasyon Nedir?
ISO/IEC 17011 standardına göre akreditasyon, bir uygunluk değerlendirme kuruluşunun belirli uygunluk değerlendirme görevlerini yerine getirme yetkinliğinin üçüncü kişilerce resmi olarak onaylanmasıdır.Akreditasyon ayrıca; bir ulusal akreditasyon kurumu tarafından bir uygunluk değerlendirme kuruluşunun, belirli bir uygunluk değerlendirme faaliyetini yerine getirmek üzere ilgili ulusal veya uluslararası standartların belirlediği gerekleri ve uygulanabildiği yerlerde ilgili sektörel düzenlemelerde öngörülen ek gerekleri karşıladığının tespitine ve resmî kabulüne ilişkin kamu faaliyeti olarak da ifade edilmektedir.Helal akreditasyon ise, helal uygunluk değerlendirme alanında faaliyet gösteren, diğer bir ifadeyle helal belgesi veren kuruluşların ulusal ve uluslararası kabul görmüş standartlara göre değerlendirilmesi, yeterliliklerinin onaylanması, düzenli aralıklarla denetlenmesi ve izlenmesidir.
2. Uygunluk Değerlendirmesi (Belgelendirme) Nedir ve Kimler Tarafından Yapılmaktadır?
Uygunluk değerlendirmesi; ürün, süreç, hizmet, sistem, kişi veya kuruluşa ilişkin belirli şartların yerine getirilip getirilmediğini gösteren süreci, uygunluk değerlendirme kuruluşu ise kalibrasyon, deney, belgelendirme, muayene, test, doğrulama, referans malzeme üretimi ve yeterlilik deneyi sağlama da dahil olmak üzere uygunluk değerlendirme faaliyeti gerçekleştiren kuruluşu ifade eder. Günlük kullanımda uygunluk değerlendirme kuruluşları zaman zaman “belgelendirme kuruluşu” olarak da adlandırılabilmektedir.ISO/IEC 17011 standardına göre uygunluk değerlendirme kuruluşu, “uygunluk değerlendirme hizmetlerini yapan ve akreditasyonun konusu olabilen kuruluştur”.
3. Helal Akreditasyon Kurumunun (HAK) Görevleri Nelerdir?
HAK, helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarını akredite etmek, bu kuruluşların ulusal veya uluslararası standartlara göre faaliyette bulunmalarını ve bu suretle düzenledikleri belgelerin ulusal ve uluslararası alanda kabulünü temin etmek üzere kurulmuştur.Bu çerçevede 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca HAK’ın görevleri; ülkemizde ve yurt dışında yerleşik helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarına helal akreditasyon hizmeti sunmak, helal akreditasyon ile ilgili kıstas ve tedbirleri belirlemek ve bunları uygulamak, faaliyet alanı kapsamında uluslararası ve bölgesel akreditasyon birlikleri ve örgütleri nezdinde Türkiye’yi temsil etmek, bunlara üye olmak, yönetimlerinde görev almak veya bu kuruluşların merkezi olarak hizmet vermek, ikili veya çok taraflı karşılıklı tanıma anlaşmaları imzalamak, akreditasyon kuruluşları ve akreditasyon kuruluşu bulunmayan ülkelerdeki helal akreditasyon ile ilgili kurum ve kuruluşlarla ilişkiler kurmak, iş birliğinde bulunmak, helal akreditasyon konusunda her türlü bilimsel ve teknik incelemeleri gerçekleştirmek, helal akreditasyonun önemini artırıcı faaliyetler yapmak, bu kapsamda eğitim vermek, araştırma ve yayın yapmak veya yaptırmak, ulusal ve uluslararası kongre, seminer ve benzeri toplantılar düzenlemek şeklinde belirlenmiştir.
4. Türkiye’de Başka Hangi Kurumlar Helal Akreditasyon Yapabilir?
7060 sayılı Kanun uyarınca HAK, Türkiye’de helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarını akredite etmek üzere yetkili tek kurum olup başka hiçbir tüzel ya da gerçek kişi HAK’ın görev alanına giren hususlarda faaliyette bulunamaz, helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarını akredite edemez, helal akreditasyonla ilgili doğrudan veya dolaylı olarak hizmet sunumuna yönelik beyanda bulunamaz.
5. Helal Akreditasyon Kurumu Helal Belgesi Düzenliyor mu?
Hayır, HAK helal belgesi düzenlememektedir. Helal belgelendirme faaliyeti HAK’ın görev ve yetki alanında bulunmamaktadır. Helal belgeleri, uygunluk değerlendirme (belgelendirme) kuruluşları tarafından düzenlenmektedir. Helal belgelendirme (uygunluk değerlendirme) kuruluşları, faaliyetleri HAK tarafından denetim ve izlemeye tabi tutulduktan sonra akredite edilmektedir. HAK’tan akredite belgelendirme kuruluşlarına HAK internet sayfası üzerinden erişim sağlanabilmektedir. (https://hak.gov.tr/helal-akreditasyon/helal-akredite-kurulus-arama)
6. Helal Akreditasyon Kurumu Neyin Helal Olup Olmadığına Karar Veriyor mu?
Hayır. HAK bir fetva makamı değildir ve neyin helal olup olmadığına karar vermez. HAK; ilgili standartlar uyarınca faaliyet gösteren ve helal belgesi düzenleyen helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarını yine ilgili standartlar uyarınca akredite ederek, bir başka ifadeyle belge verebilmeleri hususunda gerekli izinleri verip onları denetleyerek, dünyada bilinirliği ve güvenilirliği olan ve tüketiciler nezdinde de farkındalığı yüksek bir yapının kurulması amacına hizmet etme iddiasındadır.
7. Helal Belgesi Olmayan Ürünler ya da Hizmetler Helal Değil midir?
Helal; İslam fıkhına göre, “yasaklanmamış, izin verilen ve kurallara uygun olan” anlamını taşımaktadır. Bu tanım, gıda ve diğer ürünlerin sağlık ve temizlik konusundaki kriterlere uygunluğunu (tayyib) da içermektedir. Bu itibarla; HAK tarafından akredite edilen helal belgelendirme kuruluşlarınca yapılan belgelendirme, İslami kurallara uygunluğun yanı sıra uluslararası alanda kabul gören gıda güvenilirliği ve hijyen gibi ilgili standartların gerekliliklerini de kapsamaktadır. Ancak buradan hareketle, helal belgesi olmayan bir ürünün helal sayılmayacağı sonucu çıkartılmamalı; yalnızca helal belgeli bir ürün olmadığı bilinmelidir.
8. HAK Hangi Standartlara İstinaden Akreditasyon Hizmeti Sunmaktadır?
HAK tarafından gerçekleştirilen akreditasyon hizmetleri, Türkiye’nin kuruluşundan bu yana üyesi olduğu İslam İşbirliği Teşkilatı’na (İİT - Organisation of Islamic Cooperation-OIC) bağlı olarak çalışan İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC-The Standards and Metrology Institute for the Islamic Countries) tarafından hazırlanan İİT/SMIIC standartları çerçevesinde yapılmaktadır. SMIIC tarafından pek çok alanda yayımlanan standartlara, SMIIC resmi internet sayfasından erişim sağlanabilir. (https://www.smiic.org/en/standards)
9. SMIIC Nedir? HAK Neden İİT/SMIIC Standartlarını Tercih Etmiştir?
SMIIC, İİT üyesi ülkelerdeki standartların uyumlaştırılması ve yenilerinin hazırlanması vasıtasıyla üye ülkeler arasındaki ticarette teknik engellerin ortadan kaldırılması ve ticaretin geliştirilmesi amacıyla 2010 yılında kurulmuştur. Tüm İİT üyelerinin katılımına açıktır. Merkezi İstanbul’dadır. 3’ü gözlemci 46 üyesi mevcuttur. SMIIC’in; gıda, kozmetik ve turizm gibi alanlarda ürün ve hizmet gruplarına özel standartların yanı sıra laboratuvarlar ve personel belgelendirmesine ilişkin de standartları mevcuttur. Söz konusu standartlara SMIIC’in resmi internet sayfasından erişim sağlanabilir. (https://www.smiic.org/en/standards). Halihazırda, SMIIC standartlarının hazırlık ve revizyon çalışmaları farklı alanlarda devam etmektedir. Söz konusu standartlar, üye ülkelerin temsilcilerinden oluşan alt komisyonlarda hazırlanmaktadır. Standartların hazırlık çalışmalarının yürütüldüğü ve kararların oybirliğiyle alındığı “Teknik Komite” olarak adlandırılan bu birimlerin tüm SMIIC üyesi ülkelerin katılımına açık olması sebebiyle, dünyadaki bütün Müslümanların hassasiyetlerine cevap verebilecek nitelikte standartlar hazırlanmaktadır. Bununla birlikte SMIIC; dünyada geniş kabul gören Uluslararası Standartlar Teşkilatı (ISO) standartlarını da dikkate almakta ve helal belgelendirme alanında hazırladığı standartlarda çoğu zaman ISO standartlarına atıflar yapmaktadır.
10. HAK Hangi Alanlarda Akreditasyon Hizmeti Vermektedir?
HAK genel olarak ürün ve hizmetleri helal olarak belgelendiren kuruluşlara yönelik akreditasyon hizmeti vermekle birlikte, İİT/SMIIC tarafından standardizasyon kapsamına alınan ilave uygunluk değerlendirme alanlarında da faaliyet göstermektedir. Bu kapsamda HAK, yönetim ve işleyiş bağlamında SMIIC standartlarına uyum gösteren ve bu standartları esas alarak başta gıda olmak üzere, kozmetik ürün gruplarında, ayrıca turizm gibi hizmet sektöründe, personel alanında helal belgelendirmesi yapan uygunluk değerlendirme kuruluşları ile helal alanında deney faaliyetleri yürüten laboratuvarlar için helal akreditasyon programlarını uygulamaya almıştır.
11. Helal Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar için Akreditasyon Başvurusu ve Değerlendirme Süreçleri Nasıldır?
Helal belgelendirme faaliyeti yürüten uygunluk değerlendirme kuruluşları için 16 Ekim 2019 tarihli ve 30920 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Helal Uygunluk Değerlendirme Kuruluşlarının Akreditasyonu Hakkında Yönetmelik” ile belirlenen kural ve prosedürler akreditasyona esas olmaktadır. Bunun yanı sıra helal akreditasyon usul ve esaslarını tanımlayan başvuru kılavuzları ve temel rehberlerin tamamına HAK internet sitesi (www.hak.gov.tr) üzerinden erişim sağlanabilmektedir. HAK’a akreditasyon başvurusunda bulunan bir kuruluş; belge/bilgi doğrulaması ile bu süreçleri takiben ofis ve tanık denetiminden oluşan saha denetimi gibi ana prosedürlere tabi olmaktadır. Akreditasyon sertifikası almaya hak kazanan kuruluş ise yılda en az bir kez olmak üzere düzenli olarak gözetim denetimlerine tabi tutulmaktadır. HAK, kendisine gelen başvuruları değerlendirme süreçlerinde yetkin bir altyapı kullanmakta ve “Kurumsal Tarafsızlık Politikası” çerçevesinde şeffaf ve öngörülebilir prosedürler uygulamaktadır. Ayrıca HAK Yönetim Kurulu üyeleri ve HAK personelince objektiflik, tarafsızlık ve gizlilik esaslarına da azami önem gösterilmektedir.
12. HAK’ın Denetçi Havuzunda Kimler Yer Alabilir?
HAK’ın akreditasyon denetimlerinde görev alacak olan kişiler, hem İİT/SMIIC standartlarında belirlenmiş asgari şartları, hem de HAK’ın benimsediği prensipleri karşılayacak nitelikte olmalıdır. HAK, ihtiyaç olması halinde resmi internet sitesi üzerinden denetçi ve teknik uzman/İslami konular uzmanı havuzu oluşturma ilanına çıkabilir. Gerekli şartları sağlayan adaylar, kendilerinden istenen bilgileri eksiksiz bir şekilde sağlayarak HAK’a başvurabilir.Denetçi/uzman havuzunda yer alabilecek kişilerin HAK’ın esas aldığı İİT/SMIIC standartlarının yanında temel olarak ISO/IEC 17021-1, ISO/IEC 17024, ISO/IEC 17025 ve ISO/IEC 17065 standartlarının eğitimlerini almış, bu standartların en güncel versiyonları hakkında bilgi sahibi olması ve bunları yorumlama kabiliyetini haiz olması gerekmektedir. HAK’ın havuzunda yer alacak şahısların hangi kişisel ve teknik niteliklere sahip olmaları gerektiği ilgili HAK dokümanlarında açıkça tanımlanmıştır. Başvuracak şahısların, HAK’ın resmi internet sitesinde de yer alan bu dokümanlarda belirtilen şartları sağlamaları gerekmektedir.
13. HAK’tan Akredite Olmanın Önemi ve Faydası Nedir?
HAK tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşlarınca verilen helal belgeleri, İslam İşbirliği Teşkilatı’nın helal standardı olan İİT/SMIIC standartları uyarınca güvenilirliklerini ispatlayarak önemli bir prestij kazanmış olmaktadır. Böylece hem tüketici güvenini haiz ürünlerin piyasada dolaşımı sağlanmakta hem de uluslararası pazarlara giriş kolaylığı elde edilmektedir.Ayrıca, HAK’tan akredite belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen helal belgeleri gerek yurt içi gerekse de ihracata ilişkin çeşitli desteklerden yararlanabilmektedir. Ticaret Bakanlığı’nın 2014/8 sayılı “Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesine İlişkin Karar” ekinde yer alan “Destek Kapsamındaki Pazara Giriş Belgeleri” listesinde belirtildiği üzere sadece HAK tarafından akredite edilmiş kurum/kuruluşlar tarafından düzenlenen helal belgeleri, ihracata yönelik belge desteği kapsamında değerlendirilmektedir. KOSGEB İşletme Geliştirme Destek Programı çerçevesinde ise HAK’tan ve HAK tarafından akredite edilmiş kurum/kuruluşlardan alınacak belgeler, KOSGEB desteğinden yararlanabilmektedir.
